Centro Ituna

Estatu foralaren eta probintzia foralaren artean

Estatu foralaren eta probintzia foralaren artean

Euskal Herriko lurralde foralen artikulazio politiko eta juridikoaren proiektuak eta errealitateak Espainiako Estatu Konstituzionalean, J. Mañé i Flaquer-en garaian (1823-1901)

Joseba Agirreazkuenaga

1839 eta 1876 urteen artean, Estatuaren administrazio perimetrikoko agente politikoen aurrean, foruzainek hartu zuten parte ekimenean. Foru aldaketarako hainbat proiektu eztabaidatu ziren, non aukera desberdinen ukitu-harria autogobernu politikoaren maila zen. R. Ortiz de Zárate arabarraren eskutik, nortasun-formulazio berriak sortu ziren euskal politika, halako euskalduntasun politiko bat izenburupean. Foru-botere publikoek barne-administrazio publiko berri bat eraiki zuten, Estatuaren administrazio periferikoarekin lehian, eta foru-ekimenak euskal estatu federal bat sortu zuen, R. Becerro de Bengoa arabar errepublikarraren adierazpenekin, Espainiako Estatuan barne-kudeaketarako eta kanpo-artikulazio politikorako batzar adierazgarriekin. Bitartean, Nafarroako erresuma ohian foru-probintzia bat finkatu zen, eta foru-administrazio publiko berri bat garatu zen, zerga- eta administrazio-autonomiarekin. Espainia erreferentziazko nazio politikotzat hartzen da, non foruzaleek abertzaletasun bikoitzaren pentsamoldearekin eta kontzientziarekin parte hartzen duten, aldebiko itunaren ondorioz. Azken batean, foru-botere publikoek praktikan subiranotasun partekatuaren zentzua garatu nahi zuten, kontratu bidezko nazio batean.

286.50 KB 2004/01/01 Deskargatu